نوام چومسکی: اؤیره‌نجی‌لر آنارشیست اولمالیدیرلار
- توضیحات
- منتشر شده در چهارشنبه, 20 فروردين 1393 15:16
« Zeit Campus » اونیوئرسیتئت ژورنالی‌نین نوام چومسکی ایله موصاحیبه‌سی
-پروفئسور چومسکی، سیز نه‌اینکی دونیادا ان چوخ آلینتی گتیریلن عالیم‌لردن بیری‌سینیز، عینی زامان‌دا، آرتیق ۴۵ ایلدیر کی، سیاسی آکتیویست (فعال)سینیز. بوگون بیز سیاسته نظر سالارکن ایستر- ایستمز بیزی بیر سوال دوشوندورور:
سیزین کیمی اجتماعی نفوذلو اینتئللئکتوال‌لارین (آیدین‌لارین) نه‌یه‌سه نایل اولمالاری مومکون‌دورمو؟
نوام چومسکی: سیز بو سوالی نئجه وئره بیلرسینیز؟
-افقانستان‌دا ساواش‌دیر. دونیا، اقتصادی بحرانین سونوج‌لاریندان اذیت چکیر. سوسیال گرگین‌لیک گئتدیکجه آرتماق‌دادیر.
نوام چومسکی: سورون چوخ ساده‌دیر. اینتئللئکتوال‌لارین (آیدین‌لارین) چوخو گوجه خیدمت ائدیر، حاکمیتین خئیرینه ایشله‌ییرلر. اونلار اؤزلرینی اوزمان آدلاندیریر، پرئستیژ آرخاسینجا قاچیرلار. بو نه اینکی بوگون، عصرلر بویو بئله اولوب. بونونلا یاناشی، بوتون جمعیت‌لرده بللی سایی‌دا تنقیدی اینتئللئکتوال‌لار دا وار. هر ایکی گروپون تأثیری وار: گوجه خیدمت ائد‌ن‌لرین و موخالیف‌لرین.
- بیز هله ده بیراز شوبهه‌لی‌ییک بو مسئله‌ده. سیز کئچن ۴۵ ایل عرضین‌ده نه‌یی ده‌ییشمیسینیز؟
نوام چومسکی: من شخصاً هئچ نه‌یی ده‌ییشمه‌میشم. من بیر حرکاتین عضوو اولموشام و بو حرکات بیر چوخ شئیه نایل اولا بیلیب. بو گون دونیا ۴۵ ایل اؤنجه‌کیندن فوندامئنتال (تمل‌لی) اولاراق فرقلی‌دیر. سیویل حاق‌لار(حقوق مدنی)، اینسان حاق‌لاری، قادین حاق‌لاری و چئوره‌نین قورونماسی اوغروندا گؤرولن ایش‌لر، باسقی و زوراکیلیغا قارشی موباریزه اؤنلمه‌لری دونیانی اؤنم‌لی درجه‌ده ده‌ییشیب. من سیزین هئچ نه‌یین دییشمه‌دیینه دایر ادعانیزی باشا دوشه بیلمیرم.
-دونیانین بوگون ۴۰، ۵۰ ایل اوولکیندن داها یاخشی اولدوغونا اینانیرسینیز؟
نوام چومسکی: تامامیله! ماساچوسئتس تئکنولوژی اینستیتوسونون اراضی‌سینی بیر گزین… اؤیره‌جی‌لرین یاری‌سی قادین‌لاردیر. اوچ‌ده بیری ائتنیک آزین‌لیغا (اقلیت قومی) داخیل‌دیر. آدام‌لار داها راحت گئیینیر و مؤوجود بوتون فعالیت نؤوع‌لرینه قوشولا بیلیرلر. بورا منیم ۵۰ ایل اول گلدییم یئردن چوخ فرقلی‌دیر. او واخت‌لار سیز بورادا رسمی گئییملی و یالنیز اؤز ایش‌لرینه ماراق گؤسترن، اؤز ایشی ایله مشغول اولان آغ دریلی کیشی‌لر گؤره بیلردینیز. سیز بوگونکو اوخشار گلیشمهم‌نی آلمان‌دا و بوتون دونیادا دا گؤره بیلرسیز.
-یاخشی، بس بو گون اؤیره‌نجی‌لر سیاسی سورئج‌لره (پروسئسلره) اوولکیندن داها چوخ مئییل‌لی‌دیرمی؟ یئنی نسلی تئز-تئز دونیا ایله ماراقلانماماقدا قیناییرلار.
نوام چومسکی: منجه بو یاناشما یانلیش‌دیر. بیلی‌یوردلاردا یوکسک سیاسی آکتیولیک دؤورو چوخ قیسا، ۱۹۶۸-۱۹۷۰ ایل‌لرده اولوب. بو تاریخ‌دن اول اؤیره‌نجی‌لر چوخ آپولیتیک (غیرسیاسی) ایدیلر. گلین ویئتنام ساواشینا، سویوق ساواش دؤورونده باش وئرن ان قورخونج جینایت‌لردن بیرینه نظر سالاق. بیرلشمیش ایالت‌لرده بونا قارشی هر هانسی آچیق اعتراضین باش وئرمه‌سی ۴-۵ ایل چکدی و ۱۹۷۰-جی ایل‌لرده ضعیفله‌دی. عراق ساواشیندان اول ایسه وضعیت خئیلی فرقلی ایدی. اؤز بیلیییمه اساساً دئیه بیلرم کی، عراق ساواشی، هله کی، تاریخ‌ده اؤزوندن اؤنجه گوستری‌لرین گئرچک‌لشدییی تک ساواش‌دیر. منیم اؤیره‌نجی‌لریم گؤستری‌لره گؤره درسی اؤتوروردولر. ۵۰ ایل اول بونلارین هئچ بیری باش وئره بیلمزدی. دوزدور، اعتراض‌لار ساواش‌لارین قارشی‌سینی آلمادی، اما اونو محدودلاشدیرا بیلدی. بیرلشمیش ایالت‌لر ویئتنام‌دا تؤره‌تدیک‌لری‌نین کیچیک بیر حیصه‌سینی بیله عراق‌دا تؤره‌ده بیلمه‌دی.
-بو جور اعتراض‌لاری یالنیزجا بیر سامان آلووو حئساب ائتمک اولار؟
نوام چومسکی: خئییر. سیاسی‌لشمه بوگون ۱۹۵۰-جی ایل‌لره باخاندا داها چوخ‌دور. فعالیتیمیزین داواملی‌لیغی گلیشینجه بیز بیر چوخ موباریزه‌لردن قازانجلی چیخدیق. مثلاً، قادین حاق‌لاری باره‌ده داوام‌لی ایره‌لی‌له‌ییش باش وئردی. اگر من زامانین‌دا ننه‌مه هر هانسی باسقی‌یا معروض قالماسی باره‌ده سوروشسایدیم ، او هئچ صحبتین نه‌دن گئتدیینی آنلامایاجاقدی. آنام دئیردی کی، «من باسقی‌یا معروض قالیرام، آنجاق بونا قارشی نه ائده‌جه‌ییمی بیلمیرم.» قیزیما ایسه بو سوالی وئرسم، او بئله بیر سوال‌دان سونرا اوزونو چئویریب اوستومه قیشقیراردی. دونیامیز بوگون داها هومانیست‌دیر.
- تاریخی گلیشمه‌یه اینانیرسیز؟
نوام چومسکی: گلیشمه یاواش‌دیر، لاکین مسئله‌یه اوزون زامان اوفوقوند‌ن باخاندا، بلی، دراماتیک‌دیر. کؤله‌لییین لغو اولوشو و یا ایفاده اؤزگورلویونون گلیشمه‌سی حاقدا دوشونون. حقوق‌لار آسان‌لیقلا قازانیلمیر. گوج‌لرینی بیرلشدیرن و بیرلیکده دیره‌نن (مقاومت گؤسترن) اینسان‌لار اونا نایل اولورلار. لاکین، ایره‌لی‌لمه (ترققی) بیر خط اوزره گلیشن سورئج (پروسئس) دئییل. گئرییه آتیلان آددیم‌لار دا زامان- زامان باش وئره بیلیر.
-اگر ترققی ایله یاناشی گئریله‌مه ده وارسا، دونیا ۵۰ ایل سونرا ایندی‌کیندن داها یاخشی اولا بیلرمی؟
نوام چومسکی: ۵۰ ایل سونرا نه‌یین باش وئره‌جه‌یی بوگون جیددی شکیلده گنج نسلین فعالیتین‌دن آسیلی‌دیر. دونیانین وارلیغینی حال-حاضردا ایکی بؤیوک تهلوکه هده‌له‌ییر: بیزیم چئوره‌یه اولان موناسیبتیمیز و نووه سیلاح‌لاری. اگر بیز بوگون چئوره‌نین قورونماسی‌یلا جیددی اوغراشماساق، ۵۰ ایل سونرا طبیعی بحرانین باتاق‌لیغیندا بوغولاجاییق. هله نووه سیلاح‌لاری‌نین یاراتدیغی ریسک‌لری دئمیرم. فوکوشیما دهشتی بیزه گؤستریر کی، آتوم انرژی‌سی‌نین باریش آماجی‌یلا قوللانیلماسی بیله دهشت‌لی سونوج‌لار دوغورا بیلر. بیز بو فاکتا هئچ بیر حالدا لاقئید قالا بیلمه‌ریک.
-۶۰ایل سونرا بو گونون اؤیره‌نجی‌لری سیزین یاشینیزدا اولاجاق. اونلار گله‌جکده گئرییه دؤنوب باخارکن حیات‌لاریندان ممنون قالمالاری اوچون بو گون نه ائتمه‌لی‌دیرلر؟
نوام چومسکی: طبیعی اولاراق دئیه بیلرلر کی، اونلار اؤز دوست‌لاری، اوشاق‌لاری ایله بیرلیکده چوخ خوش بیر حیات یاشاییبلار. لاکین، دوغوردان دا معنالی و خوش بیر عؤمور یاشاماق اوچون سورون‌لاری تانیمالی‌سان و اونلارین چؤزومونه معین تؤحفه‌لر وئرمه‌لی‌سن. اگر اونلار ۸۰ یاش‌لاریندا گئرییه دؤنوب باخدیق‌لاری زامان «بلی، من نه‌یی‌سه قازانمیشام» دئیه بیلمه‌یه‌جکلرسه، دئمه‌لی اونلار اوغورسوزلوغا دوچار اولوبلار.
-سیز ۸۲ یاشینداسینیز و بوگون الده ائتدیک‌لرینیزله یئتینه (کیفایت‌لنه) بیلیرسیز؟
نوام چومسکی: یئتینمک مومکون دئییل. منیم حیاتیم چوخ‌یؤنلودور: عائله‌م، اختیصاصیم، سیاست و بیر سیرا باشقا شئی‌لر. حیاتیمدا بعضی شئی‌لردن راضی‌یام، اما بعضی‌لریندن ده راضی دئییلم. دونیانین سورون‌لاری یئته‌رینجه چوخ‌دور. آمئریکادا گلیر برابرسیزلیگی ۱۹۲۰-جی ایل‌لر سوییه‌سینه قالخیب و اکونومی‌نین جمعیته تأثیری یوکسک‌دیر. من کیفایت‌لنه بیلمه‌ر‌م.
-سیزین سیاسی فعال‌لیغینیز بیلیم آدام‌لاری آراسیندا نادیردیر. سیزین دیلینیزله دئسک، «گوجه خیدمت ائد‌ن‌لره» و یالنیز اؤز آکادئمیک فعالیت‌لری ایله مشغول اولان پروفئسور امکداش‌لارینیزا قارشی بیر کوسکون‌لویونوز وار؟
نوام چومسکی: من حاکمیتین دستک‌چی‌سی اولماغی اخلاقی جهت‌دن دوزگون سایمیرام. لاکین، بو او دئمک دئییل کی، منیم کیمله‌سه دوشمن‌چی‌لییم وار. بیلیم آدام‌لاری‌نین ایسه سیاسی اؤنجه‌گؤرمه‌لری هئچ ده باشقالاریندان گوج‌لو دئییل؛ نه ده اونلار باشقالاریندان اخلاقی جهت‌دن اوستون‌دورلر. لاکین اونلار سیاست‌چی‌لره گئرچه‌یی آختارماق‌دا و تاپماق‌دا کؤمک ائتمه‌یه مجبوردولار.
-دئیه‌سن یاشلاشدیقجا بیراز ملاییم‌لشمیسینیز.
نوام چومسکی: یوخ، منیم سیاسی گؤروشوم و توتوموم (مؤوقعیم) اون‌ایل‌لردیر عینی‌دیر. من هله ده یئنی‌یئتمه واخت‌لاریمدا ایناندیغیم ده‌یرلره اینانیرام.
-تخمیناً ۷۰ ایل اول ایناندیغین شئی‌لره هله ده اینانماق اولوملو (مثبت) بیر شئی‌دیرمی؟
نوام چومسکی: اگر صحبت تمل (فوندامئنتال) پرینسیپ‌لردن گئدیرسه، بلی. طبیعی کی، بیر چوخ قونولار باره‌ده فیکیرلریم ده‌ییشیب، لاکین ایده‌آل‌لاریم همینکی‌دیر.
-سیز تئز-تئز آنارشیست اولدوغونوزو دئییرسینیز. بونونلا نه ایفاده ائدیرسینیز؟
نوام چومسکی: آنارشیست‌لر گوج یاپی‌لارینی (ساختارهای قدرت) تانیملاما (شناسایی) ائتمه‌یه چالیشیر. اونلار حاکمیت‌ده اولان‌لاری اؤز عمل‌لرینده دوزگون اولدوق‌لارینی اساس‌لاندیرماغا مجبور ائدیرلر. بو اساس‌لاندیرما چوخ واخت اوغورلو اولمور. بو حالدا آنارشیستر گوجون (فرق ائتمز اونلار پاتریارخال (پدرسالار) عائله‌لردن‌دیر، اولوسلارآراسی مافیا سیستئمین‌دن‌دیر و یا اقتصادیاتین اؤزل تیران‌لاری‌دیر) قارانلیق فعالیتینه ایشیق سالماق و اونلارا نظارت ائتمه‌یه چالیشیرلار.
-سیزی آنارشیست اولماغا مجبور ائد‌ن بیر حادثه اولوب؟
نوام چومسکی: خئیر، من ۱۲ یاشیمدا اولارکن ایکینجی ال کیتاب‌لار ساتیلان دوکان‌لارا گئدیردیم. اونلارین چوخونو ایسپانیادان گلن آنارشیست‌لر ایشله‌دیردی. بونا گؤره ده، آنارشیست اولماق او زامان‌لار منه چوخ طبیعی گؤرونوردو.
-بوتون اؤیره‌نجی‌لر آنارشیست اولمالی‌دیرمی؟
نوام چومسکی: بلی، اؤیره‌نجی‌لر اوتوریته‌لره (قدرت‌لره) مئیدان اوخومالی و کؤک‌لو آنارشیست گله‌نک‌لره قوشولمالی‌دیرلار.
-«اوتوریته‌لره مئیدان اوخوماق» – لیبئرال و یا اورتا سول‌چو دا بئله بیر دعوتی قبول ائدردی.
نوام چومسکی: بیر آدام نه قدر کی، غئیری-مشروع گوجو تانیییب، اونا میدان اوخویور و اونا اوستون گلمه‌یه چالیشیر، او آنارشیست‌دیر. چوخ آدام آنارشیست‌دیر. اونلارین اؤزلرینی نئجه آدلاندیرمالاری منیم اوچون اهمیت‌لی دئییل.
- بو گونون اؤیره‌نجی‌لر کیمی و یا نه‌یی هدف آلمالی‌دیر؟
نوام چومسکی: دونیا اضطراب‌لارلا، فلاکت‌لرله، زوراکی‌لیق و دهشت‌له دولودور. اؤیره‌نجی‌لر قرار وئرمه‌لی‌دیر: سنی نه ایسه ماراقلاندیریر، یا یوخ؟ من ایسه بئله دئییرم: اطرافینیزا باخین، سورون‌لاری آنالیز ائدین، اؤزونوزدن نه ائده بیله‌جه‌یینیزی سوروشون و حرکته کئچین!
ایون، ۲۰۱۱
http://www.chomsky.info/interviews/20110614_en.htm
آلمانجادان اینگیلیزجه‌یه ترجومه اولونموش واریانت
http://www.zeit.de/campus/index
چئویرن: سبینه آغایئوا
Anlam.Biz
