دموکراسی ایرانی و مسالۀ آذربایجان
- توضیحات
- منتشر شده در دوشنبه, 17 شهریور 1393 22:23
هفتۀ گذشته صادق زیباکلام برای سخنرانی در همایشی تحت عنوان چالش‌های دولت اعتدال و مجلس اصول‌گرا در شهر اردبیل حضور یافت و بعد از سخنرانی ایشان، در بخش پرسش‌های حضار، سوالی درخصوص حقوق ملت‌های غیرفارس ایران مطرح شد و اینکه مباحث مربوط به حقوق اقلیت‌های دینی و زبانی تنها در ماه‌های منتهی به انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شود و وعده‌هایی نیز به مردم داده می‌شود و بعد از انتخابات، تمامی این وعده‌ها به دست فراموشی سپرده می‌شود. زیباکلام در پاسخ به این سوال شفاف که یادآور وعده‌های حسن روحانی در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری درخصوص ایجاد فرهنگستان زبان و ادب تورکی، جلوگیری از خشک شدن دریاچۀ ارومیه و … درصورت پیروزی در انتخابات خرداد 92 بود، پاسخ داد: «اگر فکر می‌کنید که با این‌گونه سوال‌ها و مطرح‌کردن مباحث پان‌ترکیستی چیزی گیرتان می‌آید، سخت در اشتباهید! من کاری با مباحث پان‌ترکیستی ندارم و فقط طرفدار دموکراسی‌ام!».
سوالی که پیش می‌آید این است که تعریف آقای زیباکلام از دموکراسی چیست؟ آیا صحبت از حق تحصیل به زبان مادری بیش ازنیمی از مردم ایران که ده‌ها سال است قربانی انواع اختلالات آموزشی ناشی از دوزبانگی اجباری آن هم از اولین روز کلاس درس هستند، مطرح کردن مباحث نژادپرستانه است؟ آیا صحبت از اصولی از قانون اساسی همین کشور که مبنای قانونگذاری در کشور است، نقض آشکار دموکراسی است؟
آقای زیباکلام، بدنیست بدانید که (هرچند که بعید می‌دانم ندانید!) شاید امروزه كشور و نظام حكومتي‌اي وجود نداشته باشد كه همه افراد و اتباع آن از يك نژاد و قوميت بوده، به يك زبان تكلم كنند و پيرو يك آيين و مذهب باشند. مسئله رعايت حقوق اقليت‌ها و تبعيض قائل نشدن نسبت به آنها، از جمله اموري است كه بخصوص امروزه سخت مورد توجه و بحث نهادهاي بين المللي حقوق بشري است كه تمهيداتي براي رعايت حقوق اقليت ها و تامين همزيستي مسالمت آميز اقوام مختلف انديشيده شده است.
در این میان حق آموزش به زبان مادری، در بسیاری از اسناد و معاهدات حقوق‌بشری مثل منشور زبان مادری، اعلامیه جهانی حقوق زبانی، بندهای ۳ و ۴ ماده ۴ اعلامیه حقوق اشخاص متعلق به اقلیت‌های قومی، ملی، زبانی و مذهبی، ماده ۳۰ کنوانسیون حقوق کودک، ماده ۲۷ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی مورد تاکید قرار گرفته است. اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی هم بر حق تحصیل به زبان مادری در کنار زبان فارسی در مدارس تاکید دارد. اجرای دقیق و کامل اصل 15 قانون اساسی، گامی مهم و بنیادین در حل مسایل مربوط به قومیت‌هاست. با این وجود اجراشدن این اصل تاکنون با چالش‌های بسیاری همراه بوده است. بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، به نظر می‌رسید اراده‌ای جدی برای اجرایی‌شدن آن وجود دارد. حسن روحانی پیش از انتخابات در جمع مردم کردستان با تاکید بر اجرایی‌شدن این اصل در دولتش گفت: «این جمله را برای این نمی‌گویم که به من رای بدهید یا به این خاطر که در بیانیه اقوام و مذاهب بر آن تاکید کرده‌ام و بخشی از برنامه دولت تدبیر و امید است، بلکه ایمان و اعتقاد من این است و قلبم گواهی می‌دهد که ایرانی، ایرانی است و هر کس بخواهد کرد و لر و بلوچ و آذری و ترکمن، عرب و فارس را جدا ببیند او ایرانی نیست.» و پس از آغاز به کار دولت یازدهم علی یونسی به‌عنوان دستیار ویژه رییس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌ها منصوب شد و او هم از رایزنی و برگزاری جلساتی با آموزش و پرورش برای اجرایی‌شدن این اصل خبر داد و گفت: «مسوولان عالیرتبه کشور مصمم هستند که مشکلات اقلیت‌های دینی و اقوام حل شود.» اما پس از گذشت بیش از یک‌سال از آن وعده‌ها هیچ اقدام عملی و مثبت درجهت تحققشان دیده نمی‌شود.
استاد بزرگوار؛ پیرامون حق نمی‌توان فلسفه‌بافی کرد. قانون اساسی حجت را بر همگان تمام کرده و اگر این اصل قانون اساسی از 35 سال پیش تاکنون مغفول مانده است باید متاسف باشیم نه اینکه با بهانه‌های واهی حتی از مطرح شدنشان به خود بلرزیم! دیگر تاریخ مصرف برچسب‌زنیها و انگ‌زنی‌ها به پایان رسیده و انگ‌هایی نظیر پان‌تورک، پان‌کورد، پان‌عرب و … کارایی خود را از دست داده‌اند.
آنچه مشخص است هیچ تنوعی، در ذات خود، مذموم و در مقابل، هیچ همگونی‌ای ممدوح نیست، تنوع و تکثر نیروهای اجتماعی و قومی نیز این جوامع را از ظرفیت‌ها و استعدادهایی برخوردار می‌سازد که بهره‌گیری مناسب از آنها می‌تواند موتور رشد، توسعه، همگرایی و همسازی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باشد. جلوگیری از درونی‌شدن احساس محرومیت میان اقوامی که خود را محروم‌تر احساس می‌کنند، اجتناب از ایجاد، تشدید و تعمیق عقده سیاسی و فرهنگی در میان گروه‌های قومی بسیار چاره‌ساز‌تر از موضع‌گیری در برابر اجرایی‌شدن اصول مغفول قانون اساسی نظیر دو اصل زیر است:
اصل پانزدهم: زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد ومکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.
اصل نوزدهم: مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.
سخن پایانی اینکه:
دکتر زیباکلام؛ شما که فقط طرفدار دموکراسی هستید و از تحرکات نژادپرستانه بیزارید، پیشنهاد بفرمایید اصول فوق را که شدیدا محتوای نژادپرستانه دارند از قانون اساسی کشور حذف کنند. بد نیست بدانید واکنش‌های شما و همفکران اصلاح‌طلبتان درخصوص مسالۀ اقلیت‌های دینی و زبانی تفاوت چندانی با رقیبانتان در جبهۀ اصولگرایان ندارد و به نظر می‌رسد دموکراسی ایرانی هیچ دستاوردی برای آذربایجان ندارد…
