جانشینی آیت الله خامنه ای
- توضیحات
- منتشر شده در سه شنبه, 30 ارديبهشت 1393 22:08
آذوح: حسین باستانی
بی‌بی‌سی
قربانعلی دری نجف آبادی عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری امروز کلیک گفت: "خدا رهبری را حفظ کند و به ایشان طول عمر دهد ان‌شاءالله، اما به هر حال باید برای بعد از ایشان به فکر باشیم."
این یکی از صریح ترین اظهار نظرهایی است که توسط یکی از اعضای هیأت رئیسه خبرگان، در مورد وظیفه این مجلس در تعیین رهبر آینده بیان شده است. آقای دری نجف آبادی این سخنان را در توضیح اهمیت انتخابات مجلس خبرگان عنوان کرده که درکمتر از یک سال و نیم دیگر برگزار خواهد شد.
آیت الله خامنه ای ۷۵ سال دارد که در حالت طبیعی، سن چندان زیادی نیست. اما وی پایان دوره بعدی مجلس خبرگان رهبری، بیش از ۸۰ سال خواهد داشت. در نتیجه، این "احتمال" وجود دارد که مجلس خبرگان بعدی، ناچار به انتخاب جایگزین آیت الله خامنه ای باشد.
نهادهای نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی چون شورای نگهبان، در چنین شرایطی احتمالا به هیچ گونه ریسکی در مورد ترکیب مجلس خبرگان آینده تن نمی دهند. این ملاحظه به ویژه در شرایطی که انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲، نگرانی محافظه کاران حاکم را از صندوق رای تشدید کرده، احتمالا بر نحوه بررسی صلاحیت کاندیداهای خبرگان تاثیر جدی خواهد داشت.
نهاد دیگری که تصور می رود در ارتباط با موضوع جانشینی رهبر جمهوری اسلامی فعالیت تعیین کننده ای داشته باشد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. این نهاد در طول سال های رهبری آیت الله خامنه ای، در جایگاه موثرترین بازوی اجرای دیدگاه های سیاسی – امنیتی رهبر قرار داشته است. در نتیجه، قابل تصور است که به موازات افزایش سن آقای خامنه ای، سپاه پاسداران به مقابله شدیدتر با هر جریانی بپردازد که احتمال بدهد در دوره حساس جایگزینی قدرت، به دنبال روی کار آوردن گزینه های ناهمسو با این نهاد باشد.
در عین حال با وجود تمام این گمانه زنی ها، به نظر نمی رسد حتی نهادهایی چون سپاه پاسداران، مجلس خبرگان و شورای نگهبان تعیین کننده ترین بازیگران فرآیند تعیین رهبر آینده جمهوری اسلامی باشند.
فارغ از شایعات سال های اخیر راجع به رهبر آینده ایران، سوال مشخص در همین ارتباط آن است که آیا ممکن است که آیت الله خامنه ای پیش از درگذشت، تکلیف جانشین احتمالی خود را روشن نکند؟
به عبارت دیگر، تا چه حد قابل تصور است که آقای خامنه ای در مورد مساله تعیین کننده ای در حد جانشینی رهبر بی تفاوت باشد، یا سرنوشت رهبری آینده را به تعامل طبیعی نهادهایی بسپرد که از قضا در یکی از مهمترین آنها - مجلس خبرگان- سیاستمدارانی چون اکبر هاشمی رفسنجانی هم حضور دارند؟
قابل انکار نیست که آیت الله خامنه ای، به ویژه در سال های اخیر، به تدریج در موضوعات بیشتر و جزئی تری تعیین تکلیف می کند که نشان دهنده افزایش نگرانی های او در مورد دورنمای کلی جمهوری اسلامی ایران است.
در چنین شرایطی، مشکل بتوان تصور کرد رهبر نگرانی که حتی وظیفه خود می داند که موکدا در مورد افزایش تعداد فرزندان خانواده های ایرانی تعیین تکلیف کند، برنامه مشخصی برای تاثیرگذاری بر رهبری آینده حکومت جمهوری اسلامی نداشته باشد.
در صورت پذیرفتن این فرض، باید به تدریج به دنبال جستجوی نشانه هایی واضح تر از "برنامه آیت الله خامنه ای برای جانشینی خود" بود.
